Of schrijvers mogen reageren op kritiek van bloggers/lezers en hoe bloggers/lezers kritiek kunnen overbrengen

De YA-bookcommunity is de laatste jaren erg uitgebreid en is op digitaal vlak ook erg groot geworden, wat zowel voor- als nadelen heeft. De boekenliefde wordt snel verspreid en met gemak lees je veel meningen over een bepaald boek (op Bol.com, Goodreads of bij boekbloggers) zodat je weet of het boek wat voor jou is, maar kritiek over boeken kan ook snel op internet verschijnen. Iedereen kan op internet zijn of haar mening verkondigen, iets wat voor auteurs lastig kan zijn. Zou je als auteur op een negatieve recensie mogen reageren, of moet je het laten? Laatst las ik op Kladblog een mooi opiniestuk van meerdere Kladblog-redacteuren over de vraag of auteurs een sterke mening mogen verkondigen over recensies van lezers (welke je hier kan lezen, volg vooral deze blog want het is echt een aanrader!), waar ik nog wat aan toe te voegen heb. Uiteraard is het niet mijn bedoeling om bloggers/lezers/schrijvers persoonlijk aan te vallen. Ik benoem bij negatieve gevallen ook niet de desbetreffende persoon, ik wil alleen bepaalde situaties aankaarten die naar mijn idee misschien niet helemaal acceptabel zijn binnen de boekenwereld.

Als auteur lijkt het me heel eng en spannend als je boek eenmaal wordt uitgegeven en op de markt wordt gebracht. Iets waar je zo lang voor hebt gewerkt kan door iedereen gelezen worden, en iedereen kan er een mening over hebben. Vroeger hoorde je er als auteur weinig van, maar nu kan je al snel recensies lezen op websites (zoals Goodreads en boekenblogs). Het is erg moeilijk, maar als auteur zou je niet al te veel moeten kijken naar zulke recensies. Krijg je een hele positieve recensie? Dat is erg fijn. Is iemand niet heel enthousiast over je boek? Dat kan. Iedereen interpreteert je boek op een andere manier en zulke meningen mogen er ook wezen. Sterker nog, voordat het internet bestond hoorde je haast geen meningen over je boek. Het is juist fijn als mensen ook kritiek weten te uiten, want dan weet je waar je als auteur aan kan werken. Maar goed, wat als je juist wel op een recensie zou willen reageren? Ik heb de komende situaties de afgelopen jaren gezien, de een is fijner dan de ander:

  • In mijn recensie van Het Eos-project vertelde ik over een bepaald aspect in het boek die ik erg ongeloofwaardig vond. Mirjam Mous (de auteur) reageerde op mijn recensie door te verklappen dat ze zelf deze situatie had meegemaakt en dat ze daardoor op het idee was gekomen. Dit vond ik juist erg fijn om te horen. Zo werd dit aspect van het boek juist overtuigend (hoewel, je zou je kunnen afvragen of deze situatie ook hedendaags zou kunnen gebeuren, maar dat ter zijde) en werd dit verduidelijkt. Dat bepaalde dingen uit boeken worden uitgelegd door auteurs vind ik juist prima, zolang het maar op een positieve manier wordt overgebracht aan de persoon die de mening had. Een geschreven/getypte uitleg is natuurlijk wel een lastig punt, aangezien je je uitleg wel zo moet verwoorden dat de ander dit ook positief ervaart.
  • De auteur stuurt de blogger/lezer een berichtje zodat de persoon wordt benadert zonder dat anderen dit kunnen lezen. Dit zou kunnen, zolang het bericht maar positief over wordt gebracht. Zeker door een persoonlijk berichtje kan je al snel erg verrast raken als blogger/lezer, waardoor je als auteur al snel ”aanvallend” kan overkomen. Dit is wellicht niet de bedoeling, maar helaas kan je snel die indruk wekken.
  • Een bekende/vriend/familielid van de auteur reageert op een ietwat boze toon op je recensie. Dit heb ik zelf helaas meerdere keren meegemaakt. Ik snap het dat je het vervelend vind als een negatieve mening wordt verkondigd van een boek van een bekende van je, maar je blogger/lezer krijgt er eerder een onprettig gevoel bij. Zo werd er verkondigd dat ik ”niet goed het boek zou hebben gelezen” of iets dergelijks. Met een beetje zoekwerk zag ik dat het een bekende was van de auteur die de reactie heeft geplaatst. Het jammere is dat ik dan automatisch niet meer boeken van de desbetreffende auteur wil lezen, puur omdat ik niet weer een aanvallende reactie wil krijgen.
  • Een auteur kan de recensie delen op social media met een denigrerende opmerking tegenover de recensent. Ook dit heb ik meerdere keren zien gebeuren. Een blogger die een boek maar twee sterren gaf (met een goede onderbouwing) werd op social media door de auteur ”een lezer die te dom is om mijn boek te snappen” genoemd. Ik heb jammer genoeg meerdere keren gezien dat auteurs de recensent zo omlaag haalden, waarbij vrienden/volgers van de auteur los gingen in de reacties. Als recensent komt dat juist hard binnen, aangezien je totaal geen reacties als deze verwacht op een mening (uit velen) over een bepaald boek.

Door sommige manieren zoals boven beschreven zie je als recensent het haast niet meer zitten om recensies te delen. Ikzelf ben ook redelijk op mijn hoede als een Nederlandse auteur vraagt of ik zijn of haar boek wil lezen. Internationale bestsellerauteurs zullen waarschijnlijk niet mijn recensie lezen, maar een Nederlandse auteur die een boek heeft die wellicht niet door vele bloggers/lezers wordt beoordeeld zal de recensie uiteraard lezen. Mocht ik dan een niet al te positieve mening erover hebben, hou ik al mijn hart vast mocht de auteur erop reageren. Zonde, want je mening verspreiden over boeken hoort juist leuk te zijn! Een negatieve mening is wel aandacht voor het boek en zelfs bloglezers wilden bepaalde boeken lezen, puur omdat ik er zelf niet tevreden over was. 

Wat kan je als auteur doen?

  • Reageer het liefst niet op negatieve recensies of negatieve aspecten die worden benoemd over je boek. Ik begrijp het onbegrip of de frustratie als een lezer je boek niet zo waardeert, maar als je een boek uitbrengt ga je daar sowieso mee te maken krijgen.
  • Onthoud: een recensie met een negatieve beoordeling is een mening tussen vele andere meningen. Een voorbeeld: ik vind de Selectie-boeken helemaal niks, maar toch is dit een bestsellerserie. Nog een groter voorbeeld: Harry Potter is een wereldwijd fenomeen, maar er zijn genoeg lezers die deze boeken niet waarderen. Het is balen dat iemand je boek niet beoordeelt met een hoge beoordeling, maar realiseer je dat vele andere lezers wel je boek fijn vinden. Een recensie is immers een mening, en geen vaststaand feit.
  • Leer juist van de kritiekpunten die lezers aankaarten. Wie weet kan je er wat van leren, of kan je ervoor zorgen dat je in een volgend boek juist zulke kritiekpuntjes kan verwerken zodat je als auteur groeit.
  • Mocht je een bepaald kritiekpunt kunnen verduidelijken: doe dat, maar zorg ervoor dat je berichtje niet aanstotend kan worden opgevat. Laat het desnoods nog door anderen lezen, zodat je zeker weet dat de lezer je opmerking positief kan ervaren.
  • Vertel aan je familieleden, vrienden en kennissen dat ook zij niet hoeven te reageren op recensies. Ze hoeven je niet te verdedigen, want ook dit kan naar overkomen voor de lezer. Je wil natuurlijk niet het lees/recenseer-plezier weghalen uit de lezer, want je wil als schrijver juist leesgedrag bevorderen. Als de mensen om je heen ook weten dat de recensies niet naar hen gericht zijn (mocht er kritiek zijn), kan je vervelende situaties vanuit een derde persoon ook vermijden.
  • Negatieve recensies delen op social media met jouw mening erover? Doe het alsjeblieft niet. Het gebeurt al snel dat de recensent persoonlijk wordt aangevallen en hier echt van slag kan raken. Vooral als je dit openbaar deelt sta je ook meteen in een kwaad daglicht voor andere lezers, waardoor je juist potentiële lezers kwijt kan raken. Hoe hard een mening van een lezer kan overkomen op je, wees de volwassene en laat het langs je gaan. Ook zorg je ervoor dat veel bloggers je op de zwarte lijst zetten, omdat ze zelf ook niet in dezelfde situatie willen zitten als de recensent waar je een recensie van deelt.
  • Neem eventueel contact op met je uitgeverij. Zij weten waarschijnlijk wel of het handig is om in je situatie te reageren of niet. Zij krijgen namelijk vaker een mailtje van bijvoorbeeld bloggers met een link naar een negatieve recensie, maar zij zullen daarover niet snel in discussie gaan. Als je het bespreekbaar maakt met je uitgeverij, kan je waarschijnlijk een beter beeld krijgen of een reactie gepast is.

Ik snap dat sommige punten uit dit lijstje niet de meest makkelijke dingen zijn. Ik zou het ook doodeng vinden als ik een boek uit zou brengen, maar meningen van lezers zullen er sowieso zijn. Kan je niet tegen die kritiek? Misschien is het dan een beter idee om het verhaal voor jezelf te houden. Maar goed, hoe zit het aan de andere kant? Lezers en recensenten hebben ook een redelijke gedragscode wat betreft het verkondigen van meningen over een boek. Zo moet je proberen je mening zo genuanceerd mogelijk over te laten brengen. Vind je een boek niet goed? Dat mag je zeker zeggen (graag zelfs, eerlijkheid is belangrijk!), maar probeer dit op een gepaste wijze te brengen. Val de auteur niet persoonlijk aan, maar laat weten waarom het boek niet goed is met je eigen standpunten. Probeer ook te vertellen welke mensen wel dit boek kunnen waarderen. Dit probeer ik meestal wel te vermelden in mijn recensies, zodat een andere doelgroep juist het boek wil oppakken. Ik ben bijvoorbeeld ook veel langer bezig met een negatieve dan een positieve recensies, puur omdat ik mijn mening wil melden, zonder dat ik hard overkom. Ten slotte is het ook niet de bedoeling om auteurs te taggen in je negatieve recensie of mening. Als auteur is het niet fijn om getagd te worden in Instagramfoto’s of stories waarin een persoon vertelt dat je boek slecht is, want hierdoor bezorg je de auteur een slecht gevoel. Als je een boek niet goed vindt en dit deelt op internet/social media, probeer dan vooral niet de auteur erbij te betrekken. Het is aan de auteur de kwestie of hij/zij je mening leest, deze hoef je niet aan de auteur op te dringen.

Pfoeh, een lang blogje, maar ik hoop dat ik mijn visie op deze kwestie een beetje heb kunnen verduidelijken. Moraal van het verhaal: houd rekening met elkaar, respecteer elkaars mening en probeer een aanvallende houding te voorkomen. Er zijn situaties waarin je als auteur kan reageren, absoluut, maar je moet ervoor waken dat een reactie niet giftig kan worden en het averechtse effect heeft. Boeken lezen en met anderen erover praten hoort iets moois te zijn, want zo weet je het enthousiasme voor lezen te verspreiden met anderen. Dat dit soms niet altijd gaat over geweldige boeken maar ook over minder goede boeken moet je als auteur weten te accepteren. Een boek uitgeven kan leiden tot kritiek, maar daar moet je ook tegen kunnen. Natuurlijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan, maar laten we (auteurs en lezers) er alles aan doen om het verspreiden van meningen over boeken zo prettig mogelijk te maken!

Wat vind jij wat auteurs en bloggers/lezers kunnen doen wat betreft negatieve recensies?

12 reacties

Naar het reactie formulier

  1. Ik ben het eigenlijk op alle punten honderd procent met je eens. Eigenlijk is zijn het zo’n logische etiquetteregels dat je zou verwachten dat iedereen automatisch zo zou handelen.
    En het geldt niet alleen voor auteurs. Ik heb zelf ook meegemaakt dat random lezers me afbrandden omdat ze het niet eens waren met mijn mening over een boek.
    Het is zo belangrijk om te onthouden dat meningen verschillen en dat te respecteren.
    Zelf lees ik alle recensies die ik kan vinden, maar ik reageer er niet op. Mooie reviews deel ik op mijn blog en sociaal media. De negatieve dingen als ik op om van te leren (wanneer ik het er mee eens ben). En wanneer ik het er niet mee eens ben.. *zet luidkeels couplet van ‘Let it go’ in*

  2. Wat een goede blog, Joost! Ik ben het helemaal met je eens.
    Negatieve recensies horen er ook gewoon bij: als je alles maar fantastisch vindt als recensent, waar is dan je geloofwaardigheid? Ook met betrekking tot het boek: als iedereen die je kent het 5 sterren geeft, dan is dit ook een vertekend beeld. Negatieve recensies kunnen mensen ook juist prikkelen om een boek te gaan lezen.
    Zolang een recensent duidelijk is dat hij zijn of haar mening is, vind ik dat een auteur of uitgever sowieso beter niet kan reageren. Zodra een werk (of dit nu een boek, een tekening of het vogelnestje dat je gemaakt hebt voor je oma) de wereld in is, dan zullen mensen er een mening over hebben.

  3. Zoals je weet heb ik hier al veel problemen mee gehad. Die binnen de YA-community waren rot, maar die binnen de chicklitwereld nog veel erger! (Hoe zoetsappiger het boek, hoe gehaaider de auteurs? Wie weet ;-)) Ben zelf ook aan het werken aan enkele blogjes hierover nu het “lang genoeg geleden is” want ik wil echt niet weer olie op het vuur gooien, maar het is nu eenmaal een belangrijk issue waar ik – te veel – persoonlijke ervaring mee heb. Dus ben heel blij dat jij het hier zo neutraal en goed hebt samengevat! Ik hoop dan ook dat zoveel mogelijk auteurs het lezen en even beseffen dat deze omgangsvormen echt wel de basis zijn. Misschien zouden uitgeverijen hun auteurs ook les moeten geven hierin? Even deze blog uitprinten en ze hebben al een begin!

  4. Ik heb zelf eigenlijk liever dat auteurs helemaal niet reageren, tenzij ik ze specifiek getagged heb in de recensie op Twitter of zo. Bij het plaatsen van een recensie ben ik toch altijd een beetje op mijn hoede, omdat ik het best wel lastig vind dat auteurs mijn woorden misschien te zien krijgen. Maar recensies zijn niet voor auteurs, die zijn voor lezers. Ik heb 1 keertje een reactie van een vriend van de auteur gehad, en dat gaf me meteen zo’n ongemakkelijk gevoel. Ik voelde me onveilig en niet prettig en misschien boven alles wel bekeken.

    Ik weet dat als we iets plaatsen op het internet dat iedereen het kan en mag zien. Maar het moment dat een auteur bij mij reageert op een recensie waar ik ze niet in heb getagged krijg ik het gevoel dat ze me bekijken, altijd, en dat ik mezelf moet gaan censureren. Ik was zo veel vrijer bij het schrijven van recensies voor die reactie dan erna, en dat vind ik echt jammer. Ik heb een mening over een boek, en die mening is toevallig niet positief. Big deal! Maar laat me dan gewoon mijn ding doen. Ik tag de auteur toch ook niet in negatieve reacties? En recensies kan je wegklikken. Reacties en berichtjes en mailtjes blijven nog lang op ons dashboard hangen.

    Kortom, reageer wat mij betreft maar helemaal niet, tenzij er getagged is. Laat lezers lekker lezen, en laat bloggers zich vooral veilig voelen.

  5. Duidelijk verhaal en zo mee eens. Ik heb als blogger ook meegemaakt dat ik aangevallen werd door fans van een bepaalde auteur omdat ik, met uitleg, een boek minder goed vond.
    Tot uit groepen gegooid worden aan toe.
    Ook is een uitgever niet meer bereid met mij samen te werken omdat een recensie hem niet goed uitkwam. Jammer, maar kan er niet wakker van liggen. Ik blijf eerlijk, maar onderbouwd mijn recensies schrijven

  6. Goed stuk! Het lijkt me echt heftig en naar als je als boekblogger wordt geconfronteerd met hordes boze mensen of de auteur zelf…

  7. Ik ben het 100% met je eens!
    Vaak heb ik er zelf op zich geen moeite mee als een auteur reageert, als dat op een normale manier gebeurt. Maar goed, ik heb dan ook nog maar één keer een negatieve reactie op een recensie op Goodreads gehad (ook ik zou te dom zijn om het sci-fi-boek te snappen), en daarnaast ook een hoop enorm leuke reacties. Van een bedankje voor de recensie tot het meenemen van een kritisch puntje zodat het in een volgend deel van een serie wat beter zou worden, en één keer heb ik na een recensie van een e-book de papieren versie gekregen met een handtekening. Dat was dan wel toevallig een boek waar ik heel blij van werd haha. Ik word er voor zover ik zelf merk niet minder vrij van in recenseren, de reacties die ik van schrijvers gehad heb. Netjes blijf ik toch wel, of een schrijver nou meeleest of niet. Maar na die ene echt negatieve reactie heb ik nog even getwijfeld of ik er wel mee door zou gaan. Gelukkig ben ik zo eigenwijs, uhm … zelfverzekerd als alle vrouwen in mijn familie, dus ik ging júíst door.

  8. Ik zag toevallig je blog langskomen en moest toch even lezen! Ik vind dat je helemaal gelijk hebt, maar sterker nog, ik zou nog een stapje verder willen gaan.

    Een paar weken terug postte Victoria Schwab een tekening van een van haar karakters op IG met daarbij een persoonlijk verhaal, waarom dat karakter voor haar zo belangrijk was. Een lezer voelde daar de behoefte haar negatieve kritiek op dat karakter als reactie op Victoria’s IG post te posten, waarop Victoria aangaf dit absoluut niet op prijs te stellen.
    Zij stelde daar echter ook tegenover dat zij op haar beurt niet op plekken als Goodreads kwam. Die plekken, die reviews, die waren voor de lezer en daar had zij zich als auteur niet mee te bemoeien. Een duidelijke keuze die ik heel erg kan toejuichen.

    De recensies en reviews, die zijn van de lezer. Daar kan een eerlijke mening opgeschreven worden, zonder bang te hoeven zijn dat je erop aangevallen wordt door de auteurs. (Over het verwoorden van die mening kunnen we het uiteraard ook nog hebben, maar dat is weer iets anders)
    De persoonlijke social media accounts van de schrijvers zijn van hen en het lijkt me dat lezers daar dan dezelfde eerbied op kunnen brengen. Je gaat ook niet naar het huis van het kassameisje van de AH om haar te vertellen dat je een hekel hebt aan hoe zij haar werk doet.

    En als iedereen, schrijvers en lezers, zich aan deze hele duidelijke grenzen zou houden, dan zou de boekcommunity volgens mij voor iedereen een hele leuke plaats zijn!

  9. Goede blog! Ik merk zelf ook wel dat ik heel terughoudend ben als ik een boek niet zo leuk vond, of dat ik er dan maar niets over schrijf of er een beetje omheen praat. Juist door dit soort reacties en iemand niet willen kwetsen, durven veel mensen denk ik ook niet eerlijk te zijn als ze een book/goodie/box niet leuk vinden. Wat eigenlijk jammer is, want het is vaak zo persoonlijk en inderdaad: genoeg mensen die Selectie of Harry potter vreselijk of juist fantastisch vinden.. ja, blijft lastig!

  10. Interessante blog om te lezen, het was even een lap tekst, maar dan heb je ook wat!
    Ben het overigens totaal met je eens. Heb ook eerder gezien dat een recensent op Social Media gewoon de grond in werd geboord door een auteur, dat is echt not done. Gelukkig heb ik zelf nog nooit zoiets meegemaakt.
    Niet iedereen kan alles maar leuk vinden en gelukkig maar, anders zou de wereld maar een saaie bedoeling zijn! Dat vind ik persoonlijk ook juist het leuke aan het lezen van recensies, dat iedereen zijn/haar mening gewoon anders is.

  11. Ik ben er ooit heel erg van geschrokken toen ik zag wat een blogvriendin over zich heen kreeg na het schrijven van een eerlijke recensie. Zolang je kan onderbouwen waarom je iets niet goed vond en benadrukt dat het jouw persoonlijke mening is doe je immers niets mis. Ik begrijp ergens wel dat zowel een boek als een blogpost commentaar kan krijgen zodra het gepubliceerd wordt maar het is niet omdat jij iets anders ervaart of interpreteert dan dat een auteur het heeft bedoeld dat je het boek niet goed hebt begrepen. Niemand leest exact hetzelfde boek. Iedere lezer ervaart een verhaal op een manier die gevormd wordt door je voorgeschiedenis, interesses, instelling, hoe je je op dat moment voelt, … Wanneer ik merk dat auteurs in reactie hierop verbaal agressief worden heb ik net de neiging om hun boeken aan me voorbij te laten gaan. Ik prijs mezelf gelukkig dat ik het tot nu toe nog niet heb meegemaakt en hoop dat dat ook zo zal blijven. Zoals Lieke hierboven ook al aangeeft zijn recensie van bloggers net interessant omdat elk van hen iets anders aanhaalt in een recensie, op die manier krijg je als lezer een veel ruimer beeld van een boek én of het al dan niet iets voor jou is.

  12. Ik houd ook elke keer weer mijn hart vast als ik niet zo positief was over een boek, maar gelukkig ben ik er nog nooit op aangevallen. Wel eens de reactie gehad dat ze het jammer vonden dat het niet mijn ding was en het dan verder laten rusten. Niet iedereen kan een boek goed vinden, dat is nu eenmaal zo. En ik probeer altijd mijn mening zo goed mogelijk te onderbouwen en net wat je zegt; soms willen mensen een boek juist lezen omdat ik het niet goed vond! Is me gisteren ook weer gebeurd 🙂

Geef een antwoord

Jouw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.